मंगळा गौरी स्त्री शक्ती आणि एकजुटीचा उत्सव:-
मंगळा गौरी हा भारतातील महाराष्ट्र राज्यात साजरा केला जाणारा एक महत्त्वाचा सण आहे, याला सांस्कृतिक आणि धार्मिक महत्त्व आहे. हा एक दिवस आहे जेव्हा विवाहित स्त्रिया देवी गौरीची पूजा करण्यासाठी एकत्र येतात आणि त्यांचे पती आणि कुटुंबाच्या कल्याणासाठी तिचे आशीर्वाद मागतात. या लेखात, आम्ही मंगळा गौरी कथा, व्रत आणि पुजा विधी तसेच सणाचे विविध पैलू, त्यातील विधी, दंतकथा आणि यामुळे महिलांमधील एकतेच्या भावनेचा उल्लेख करणार आहोत.
मंगळा गौरीची माहिती:-
मंगळा गौरीचा सण मराठी संस्कृतीत खोलवर रुजलेला आहे. श्रावण या हिंदू महिन्यात दर मंगळवारी साजरा केला जातो, तो सामान्यतः जुलै किंवा ऑगस्टमध्ये येतो. ‘मंगला’ हे नाव कल्याण आणि शुभाचे प्रतीक आहे, तर ‘गौरी’ हे भगवान शिवाची पत्नी देवी पार्वतीचे दुसरे नाव आहे. विवाहित स्त्रिया हे व्रत आणि पूजा अत्यंत भक्ती आणि समर्पणाने करतात.
मंगळा गौरी पूजा विधी:-
मंगळा गौरी पूजा विधी हा सणाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. स्त्रिया लवकर उठतात, पवित्र स्नान करतात आणि पारंपारिक पोशाख करतात. ते हळद किंवा चिकणमाती वापरून गौरीची प्रतिमा किंवा मूर्ती तयार करतात आणि दागिने, फुले आणि कपड्यांनी सजवतात. ही मूर्ती देवीचे प्रतिनिधित्व करते आणि तिला अत्यंत आदराने वागवले जाते.
पूजेमध्ये मंत्रांचा जप करणे आणि देवीला फुले, नारळ, फळे, मिठाई आणि पवित्र धागे (मोळी) अर्पण करणे समाविष्ट आहे. विवाहित स्त्रिया देखील सद्भावना आणि प्रेमाचे प्रतीक म्हणून एकमेकांशी या वस्तूंची देवाणघेवाण करतात. प्रांतानुसार विधी वेगवेगळे असतात, पण भक्तीचे महत्व कायम असते.
मंगळा गौरी कथा:-
मंगला गौरी कथा हा सणाचा अविभाज्य भाग आहे. यात गौरी देवीची कथा आणि व्रताचे महत्त्व सांगितले आहे. असे मानले जाते की ही कथा ऐकल्याने महिलांना वैवाहिक सौहार्द आणि त्यांच्या पती आणि कुटुंबाच्या कल्याणासाठी आशीर्वाद प्राप्त होतात. कथेत अनेकदा देवी गौरीच्या चिकाटी आणि सामर्थ्यावर प्रकाश टाकला जातो, जी स्त्रियांसाठी प्रेरणा म्हणून काम करते.
मंगळा गौरीचा खेळ:-
मंगला गौरी खेळ हा उत्सवाचा एक खेळकर पैलू आहे जिथे महिला पारंपारिक खेळ आणि क्रियाकलापांमध्ये व्यस्त असतात. यामध्ये लोकगीते गाणे, नृत्य करणे आणि मजेदार स्पर्धांमध्ये भाग घेणे समाविष्ट आहे. या उपक्रमांमुळे महिलांमध्ये एकता आणि एकजुटीची भावना वाढीस लागते, मैत्री आणि प्रेमभावाचे बंध दृढ होतात.
मंगळा गौरीची आरती:-
जय देवी मंगळागौरी। ओंवाळीन सोनियाताटीं।।
रत्नांचे दिवे। माणिकांच्या वाती। हिरेया ज्योती।।धृ।।
मंगळमूर्ती उपजली कार्या। प्रसन्न झाली अल्पायुषी राया।।
तिष्ठली राज्यबाळी । अयोषण द्यावया। ।1।।
पूजेला ग आणिती जाईजुईच्या कळ्या । सोळा तिकटीं सोळा दूर्वा।।
सोळा परींची पत्री । जाई जुई आबुल्या शेवंती नागचांफे।।
पारिजातकें मनोहरें । नंदेटें तगरें । पूजेला ग आणिली।।2।।
साळीचे तांदुळ मुगाची डाळ। आळणीं खिचडी रांधिती नारी।।
आपुल्या पतीलागीं सेवा करिती फार ।।3।।
डुमडुमें डुमडुमें वाजंत्री वाजती। कळावी कांगणें गौरीला शोभती।।
शोभली बाजुबंद। कानीं कापांचे गवे। ल्यायिली अंबा शोभे।।4।।
न्हाउनी माखुनी मौनी बैसली। पाटाबाची चोळी क्षीरोदक नेसली।।
स्वच्छ बहुत होउनी अंबा पुजूं लागली ।।5।।
सोनिया ताटीं घातिल्या पंचारती। मध्यें उजळती कापुराच्या वाती।।
करा धूप दीप। आतां नैवेद्य षड्रस पक्वानें । तटीं भरा बोनें ।।6।।
लवलाहें तिघें काशीसी निघाली। माउली मंगळागौर भिजवूं विसरली।।
मागुती परतु‍नीयां आली। अंबा स्वयंभू देखिली।।
देउळ सोनियाचे । खांब हिरेयांचे। कळस वरती मोतियांचा ।।7।।
मंगला गौरीची आरती ही मनापासून केलेली भक्ती आहे. स्त्रिया देवीची पूजा करण्यासाठी स्तोत्र गाण्यासाठी आणि दिवे किंवा पणत्या लावण्यासाठी एकत्र येतात. आरती पूजेचे महत्व दर्शवते आणि तो एक आध्यात्मिक संबंधाचा क्षण आहे.
मंगळा गौर उद्यापन:-
ठराविक आठवड्यांचे व्रत आणि पूजाविधी पूर्ण केल्यानंतर, स्त्रिया मंगळा गौरी उत्सवाची सांगता उद्यापन नावाच्या सोहळ्याने करतात. या समारंभात, ते प्रार्थना करतात आणि कुटुंबातील सदस्यांना आणि मित्रांना प्रसाद (आशीर्वादित अन्न) वितरित करतात. हे त्यांचे व्रत (उपवास) समाप्त झाल्याचे चिन्हांकित करते आणि ते समृद्ध आणि आनंदी जीवनासाठी देवी गौरीचे आशीर्वाद घेतात.
महाराष्ट्रातील मंगळा गौरी हा सण केवळ धार्मिक सनापेक्षाही अधिक आहे; हा स्त्रीत्व, ममत्व आणि विवाहित महिलांच्या चिरस्थायी शक्तीचा उत्सव आहे. हे त्यांना ऐक्य, भक्ती आणि सौहार्दपूर्ण भावनेने एकत्र आणते. त्या देवी गौरीची पूजा करतात, तसेच त्या लग्नाचे बंधन आणि त्यांच्या कुटुंबाचे कल्याण देखील साजरे करतात. मंगळा गौरी हा एक सण आहे जो परंपरा, संस्कृती आणि अध्यात्म यांचे सुंदर मिश्रण करतो आणि तो महाराष्ट्राच्या वारशाचा एक महत्त्वाचा भाग आहे.
Hi, great post There is a problem with your website on Internet Explorer. Despite being the most popular browser, many people will not be able to view your excellent work because of this issue.